Verslag van 50 interviews met bewoners uit Feyenoord.
Een groep van 12 wijkambassadeurs uit Feyenoord heeft ter ondersteuning van de wijkraad Feyenoord uitgebreide gesprekken (1 tot 1.5 uur) gevoerd met 50 bewoners (9 jongeren) uit de wijk in november/december 2022 en in januari en februari 2023. De bedoeling van die gesprekken was om te weten te komen wat de bewoners van Feyenoord (die meestal niet aan het woord komen – zwijgende meerderheid) nodig hebben om zich optimaal te kunnen ontwikkelen en thuis te voelen in de wijk. De uitkomsten leiden tot een advies aan de wijkraad van Feyenoord wat ze in 2023 en verder als prioriteit moeten uitvoeren. Afgesproken is om na deze gesprekken verder in te zoomen op een thema wat voor iedereen van belang is namelijk een schone woonomgeving zodat we in samenspraak met de bewoners tot een advies aan de wijkraad komen en hoe we een en ander praktisch kunnen aanpakken. Dat gaan we na de zomervakantie zelf doen samen met andere bewoners en kinderen in de wijk. Dat plan zijn we nu aan het uitwerken. De wijkambassadeurs zijn bewoners die vaak al van alles in de wijk doen en die zich inzetten voor de ontwikkeling van de wijk. Het zijn voornamelijk vrouwen.
Uitkomsten Interviews.
Het beeld dat uit de gesprekken ontstaat is:
Bewoners vinden het in het algemeen fijn om in Feyenoord te wonen. Bijna iedereen wil er ook blijven wonen. Het gemiddelde cijfer dat oudere bewoners zichzelf geven als we vroegen hoe ze zich voelden, was een dikke 7.5. De jongeren gaven zich zelf een 6.5 dus een duidelijk punt lager dan de ouderen. Ze wilden veelal niet hier blijven wonen, dit vanwege de krapte op de huizenmarkt. De 9 geïnterviewde jongeren voelden zich niet echt welkom in de buurt. Er wordt niet aan hen gedacht bij het maken van plannen. Ze vinden ook dat de huur in Feijenoord de afgelopen tijden heel erg is gestegen. Ze maken zich hierover zorgen, omdat ze als starters op deze manier weinig kans maken op de woningmarkt.
De meeste bewoners zijn erg gericht op familie en kennissen en hebben niet zo veel bereik onder andere mensen.De bewoners houden zich in het dagelijks leven niet zo bezig met wat er om hen heen gebeurd. Het geloof is voor een grote groep zeer belangrijk en komt dan ook op de eerste plaats. Het geloof is een belangrijk bindmiddel. De geloofsgemeenschappen zijn nog te veel eilandjes ten opzichte van elkaar. De eigen toekomst en die van de familie en kinderen zijn van belang. Bewoners maken zich zorgen om de wij/zij cultuur. De mensen in Feijenoord leven te veel op eilandjes. Er is weinig betrokkenheid en empathie voor elkaar.
Mensen nemen de situatie in Feyenoord vaak zoals het is en hebben weinig eigen ideeën hoe een en ander anders zou moeten. Of zoals een van de wijkambassadeurs het zei: “Zoals de wegen hier gemaakt zijn, rij ik”. Hier in Nederland kun je met ideeën komen maar in de landen waar de mensen vandaan komen heb je dat niet. Bewoners zijn dan ook niet zo gewend met voorstellen te komen.
Geld speelt een grote rol bij mensen, hoe de energiekosten te betalen want de boodschappen zijn al zo veel duurder. Er is gebrek aan concrete ondersteuning rond geld en schulden. Sommigen laten de kachel dan ook uit. Mensen maken zich zorgen om geld en hoe de rekeningen te kunnen betalen. Alles wordt alleen maar duurder en hoe moet het nu. Opvallend is dat er vier geïnterviewden kampten met zware depressie klachten. De wachtlijst voor psychische zorg is heel lang en dat is zorgelijk
De belangrijkste thema’s die bewoners noemen zijn veiligheid, gezondheid, schone omgeving, saamhorigheid en economische zelfstandigheid. Iets minder vaak groen, natuur en verkeer. Thema’s die ze niet alleen belangrijk vinden maar waar ze ook op aanspreekbaar zijn, blijkt in de interviews. Een erg belangrijk item werd schoon genoemd. Iedereen ergert zich aan het vuil, de papiertjes, de rommel en het maar geven van voedsel aan de vogels. Dat leidt tot ratten, wespen, ongedierte en een gevoel van jullie zoeken het maar uit. Handhaving ontbreekt totaal en ook is het lastig elkaar aa te spreken. Het ontbreekt aan een verantwoordelijkheidsgevoel dat we voor elkaar moeten zorgen in de ruimte die we in Feyenoord met elkaar delen op straat, park, groen etc.
Ook ervaren bewoners hoe lastig het is om met de nieuwe sociale en digitale media om te gaan. Hoe zorg je dat je je aan kunt melden en je rekening in kunt dienen of informatie kunt vergaren bij apotheek, ziektekostenverzekeraar, UWV, gemeente, verzekering etc. Bijna overal is een Digid en zijn digitale vaardigheden nodig. Sommige mensen hebben hun hele netwerk en/of kinderen nodig om zich staande te kunnen houden.
Het idee heerst bij veel bewoners dat de gemeente over Feyenoord besluiten neemt zonder de mensen te horen. Feyenoorders hebben geen stem over hun toekomst is het gevoel. “We zijn een soort tweederangs burgers” was een uitspraak van een van de bewoners. Dat laat zich ook zien in de opkomst bij de verkiezingen. Nog geen 20%.
Ook weten mensen niet waar ze heen moeten als er een kwestie speelt. Er is voor een grote groep bewoners geen vertrouwdheid meer die er blijkbaar vroeger wel was.
Mensen zijn ambivalent over verbeteringen in de wijk. Als de wijk straks verbetert en de prijzen hoger worden, kunnen onze kinderen er misschien niet meer komen wonen. Ook nu al hebben we niets te zeggen over nieuwbouw, renovatie of het programma van Pastors (Nationaal Programma Rotterdam Zuid).
Zelfs bewoners die geen geld van de overheid hebben gehad in het kader van de toeslagen affaire hebben ook brieven ontvangen van de belastingdienst dat ze, ook al verdienen ze genoeg en hebben ze geen geld van de overheid nodig gehad, toch als fraudeur gezien worden.
Waar moet je met een goed idee heen, mensen hebben nu geen idee.
Er gebeuren nu wel veel activiteiten in Feyenoord van naaigroep, schuldsanering, speeltuin, buurtmoeders, groene golf, Munt, gezondheidsgroepjes tot wijkambassadeurs maar bijna niemand weet het. De informatievoorziening moet echt veel beter bv via de nieuwe wijkkrant, sociale media, app groepen, billboards en vooral ook mond op mond reclame zodat iedereen in ieder geval gebruik kan maken van wat er al is in de wijk.
Verlangens:
Mensen willen meer ontmoetingsplekken en informatiepunten in de wijk. Plekken om koffie te drinken, binnen te lopen en elkaar te helpen zoals in het sociaal cafe in de Oranjeboomstraat waar in de beleving van bewoners vooral veel mannen komen. Zeker ook een theehuis of ontmoetingsplekken voor vrouwen zijn van belang. De openingstijden van de huizen van de wijk en de mogelijkheden om er gewoon binnen te komen lopen, kunnen veel uitgebreider. Ook hierdoor ontstaat meer saamhorigheid en levendigheid.Bewoners zouden wel meer verbintenis met buurtbewoners willen maar weten niet hoe dat te bewerkstelligen.
Er is ook behoefte aan een laagdrempelige betaalbare of liever gratis voorziening op het terrein van gezondheid, waar je binnen kan lopen en je dilemma, suggestie of vraag kan bespreken. Bewoners zijn bewust met gezond eten en bewegen bezig. Maar willen ook hun bloeddruk en hartslag meten of een sportmaatje zoeken. Ook zijn er suggesties voor fitnessapparaten in de wijk bv in het te renoveren park aan de Nassauhaven. De zorg is nu alleen toegankelijk via afspraken en soms kun je bijna geen huisarts krijgen. Het appel is om meer te investeren in preventie in plaats van de bijna onbetaalbare zorg en maak daarbij dan ook gebruik van de tientallen informele netwerken van bewoners in de wijk.
Bij de jongeren kwam er sterk naar voren dat ze zich verwaarloosd voelen. ( We hangen er maar een beetje bij). Er is niet echt een plek voor tieners en jongeren om naartoe te gaan en activiteiten zijn er nauwelijks. De geïnterviewde jongeren zouden graag wat meer betrokken willen worden bij de buurt. Hun exacte woorden( oordeel niet, maar loop een dagje in onze schoenen, we zwerven een beetje rond als oud vuil en horen nergens bij). De jongeren missen voorbeeldfiguren en een vaste plek dat echt van hun is. Ze beloven zoveel, maar doen vervolgens niks. In oktober 2020 werden na de rellen en de vele schietpartijen vier jongerenhubs toegezegd. Tot nu toe is tot verdriet van velen daar nog niets van terecht gekomen.
Meer variatie in het winkelaanbod zoals in de Oranjeboomstraat dat nu erg eenzijdig is.
Er zijn groepen bewoners/buurtmoeders die destijds voor de inburgering voor iedereen van kracht werd (1 jan. 2022) hier zijn komen wonen die veel talent maar onvoldoende zelfredzaamheid hebben en vaak nog wel een uitkering. Het is nodig dat er een appel op ze gedaan wordt om hun talent in te zetten, zelfredzaam te worden, de taal te leren en vooral niet geisoleerd thuis te gaan zitten. Er zijn nog heel wat mensen in de wijk die zich om allerlei redenen schamen of hun leven nog niet durven. vormgeven. Hoe kunnen we die met elkaar bereiken ?
Veiligheid. Het is een van de meest genoemde themas’s. De vele schietpartijen en afrekeningen geven een gevoel van onveiligheid. Vooral als de gemeente niet met je komt praten maar zonder overleg camera’s op gaat hangen. Graag preventief beleid met name gericht op tieners en jongeren. Het geweld van de afgelopen tijd hield de buurt bezig, maar niet als zodanig dat bewoners willen vertrekken uit de buurt. Wel is het zo dat bewoners vinden dat er meer preventief gehandeld moet worden en dat de gemeente de bewoners meer moet betrekken bij beslissingen.
Er lijkt een hiaat te zitten in het bereik van de diverse voorzieningen van sociale zekerheid, welzijn, zorg, werk en inkomen, gezondheid en de bewoners van Feyenoord. Je hebt heel wat kennis en vaardigheden nodig om optimaal van alle voorzieningen gebruik te maken zowel digitaal met een Digid als qua taal en gedrag. Je moet de regels en gebruiken kennen en de diverse manieren op optimaal gebruik te kunnen maken van wat er aan voorzieningen is. Heel wat bewoners hebben hun hele netwerk van familie en buren nodig om te krijgen waar ze recht op hebben. We denken dat een groep bewoners die tussen de mensen instaan (wijkambassadeurs, andere bewoners, studenten, mantelzorgers) als een interface/actieve tussenschakel tussen voorzieningen en bewoners goed kan werken. Dat kan helpen het hiaat te dichten tussen formele voorzieningen en bewoners en de saamhorigheid te versterken tussen de formele en informele zorg, gezondheid en welzijn. Er zijn nu vooral vier talen die instanties gebruiken namelijk Nederlands, Engels,Turks en Arabisch. De ander nationaliteiten moeten het zelf maar uitzoeken.
Bewoners willen graag weer gratis parkeren en maken zich zorgen over alle verkeersmaatregelen en de mogelijkheid om van het openbaar vervoer gebruik te kunnen blijven maken. Het is nu vaak zo dat men echt moet zoeken naar een plek. Ook een schonere wijk met meer speelgelegenheid voor de kinderen is een must.
Taak van de wijkraad en van de voorzieningen.
Veel geïnterviewden wisten niet van de wijkraad af maar wensen de wijkraad wel veel succes Van belang is te zorgen dat bewoners met elkaar in gesprek gaan en komen door concreet vragen aan ze te stellen, ze uit te nodigen, goed te informeren en te betrekken.
Voor maar ook door wijkbewoners. Probeer ze op diverse manieren te bereiken maar vraag ook andere buurtbewoners hun buren mee te laten nemen naar bijeenkomsten of belangrijke vergaderingen. Wat staat bv in het wijkakkoord, hoe communiceer je dat met de bewoners. Maak gebruik van scholieren, studenten en wijkbewoners waaronder ook wij als wijkambassadeurs. De bewoners kunnen erg veel mits je een goed appel op ze doet. Er vinden nu gesprekken plaats tussen de wijkambassadeurs en groepen studenten en docenten van EMI/Hogeschool en Erasmus. Die samenwerking wordt straks nog beter met de opening van het Hefhouse.
En wie weet wat er straks allemaal mogelijk is met de Kaai (het oude Unilever terrein) waar diverse plannen voor zijn. Maar ook deze voorzieningen kunnen veel beter van de wijkbewoners gebruik maken dan ze nu doen. Bij de opening van de Kaai werd geen enkele bewoner (behalve eerder wat interviews met wijkbewoners voor een video) bij de presentatie ingeschakeld. Het motto lijkt vooral iets voor de wijkbewoners te doen maar vooral ook zonder ze.
Studenten zijn ook een extra hulpbron om dingen uit te zoeken en bewoners te ondersteunen. Ook kunnen bewoners samen met de scholieren (basisscholen en Hogeschool) in de wijk (waar nu bijna geen appel op wordt gedaan) samen activiteiten in de wijk doen bv op het terrein van schoon, speeltuin, gezondheid etc.. Gebruik die extra hulpbronnen.
De wijkambassadeurs in samenwerking met Hogeschool Rotterdam
Thomas Hofmans en Shehera Esajas